Marszałek Senatu Stanisław Karczewski wraz z delegacją, podczas zakończonej 7 maja 2016 r. wizyty oficjalnej w Kazachstanie, odwiedził polskie cmentarze wojenne w Merke i Ługowoje na południu tego kraju, na których spoczywają żołnierze Armii Andersa.
Na południu i północy Kazachstanu spotkał się z Polonią. Marszałek zaprosił Polaków z Kazachstanu do powrotu do kraju.
„Ojczyzna to także pamięć i groby i my pamiętamy dlatego tu jesteśmy” – powiedział marszałek na cmentarzu w Merke do zgromadzonych tam Polaków, młodzieży i władz obwodu.
Na tych cmentarzach spoczywają jeńcy wojenni, osoby cywilne, więźniowie sowieckich łagrów, którzy dotarli do Armii Andersa, ale z wycieńczenia i chorób pozostali w kazachskiej ziemi na zawsze.
Gubernator obwodu żambulskiego, gdzie znajdują się cmentarze powitał polską delegację na ziemi, która – jak powiedział - stała się drugą ojczyzną dla wielu tysięcy Polaków. „Nasz naród, choć sam ubogi dzielił się wówczas z przybyszami ostatnią kromką chleba” – mówił gubernator Kokrekbajew.
Marszałek Karczewski powiedział, że delegacja Senatu przyjechała pochylić się nad grobami naszych przodków. „Dziękuję Kazachom za tę ostatnią kromkę chleba, którą dzielili się z naszymi rodakami, za to, że dzięki Kazachom przeżyli, za to, że o nich pamiętacie” – mówił marszałek. S. Karczewski podziękował też za obecność dzieci i młodzieży na tej uroczystości. „Trzeba byśmy przekazywali pamięć o tamtych dramatycznych wydarzeniach następnym pokoleniom, by nie poszły w zapomnienie.”
Senator Anna Maria Anders, córka generała Andersa powiedziała, że czuje się bardzo wzruszona, że może stać na ziemi, w której spoczywają żołnierze jej ojca. „Nie wszystkim udało się opuścić tę ziemię, ale to ważne byśmy o nich pamiętali i tę pamięć przekazali następnym pokoleniom” – mówiła. Dodała, że pamięć o przeszłości pozwoli nam patrzeć w przyszłość.
Następnie delegacja spotkała się z członkami organizacji polonijnych z Tarazu i Ałmaaty. Marszałek poinformował ich o nowych możliwościach powrotu do kraju, które daje im niedawno uchwalona ustawa o Karcie Polaka, a także o tym, że niebawem zostanie uchwalona nowa ustawa o repatriacji i wszyscy, którzy tego będą chcieli, będą mogli wrócić do kraju. Natomiast tych, którzy zdecydują się pozostać w Kazachstanie, Polska będzie wspierać w zachowaniu kultury, tradycji znajomości języka polskiego.
Polacy z południa Kazachstanu dziękowali marszałkowi i delegacji, za to, że przybyli tak daleko, aby się z nimi spotkać i za dobre nowiny, mówili o kwestii ewentualnego powrotu do kraju. Wskazywali jednak na kłopoty z udowodnieniem polskiego pochodzenia. Tłumaczyli, że zaginęły ich dokumenty, a ich małżonkowie pochodzą z Kazachstanu lub Rosji, zatem prawdopodobnie zostaną na miejscu. Prosili o zwiększenie liczby nauczycieli języka polskiego w Kazachstanie oraz o przyznanie stypendiów młodzieży zainteresowanej studiami w Polsce. Pytali o współmałżonków, którzy nie mają polskich korzeni, jak z nimi będzie, po ewentualnym przyjeździe do Polski. Zyskali zapewnienie, że w przygotowywanej ustawie o repatriacji ta kwestia zostanie uregulowana.
Ostatniego dnia pobytu w Kazachstanie polska delegacja przebywała na północy kraju - w Oziernoje i Jasnej Polanie i we wsi Kellerowka - na terenach dotkniętych przez powódź.
Marszałek Senatu Stanisław Karczewski w czasie wizyty w tych miejscowościach zapewnił mieszkające tam osoby polskiego pochodzenia, że Polska jest gotowa na ich przyjęcie. „Serdecznie was zapraszamy” - powiedział.
We wsi Kellerowka polska delegacja przekazała pomoc rzeczową miejscowemu przedszkolu, a także podręczniki szkolne, płyty z filmami i muzyką w języku polskim dla Domu Polskiego w Jasnej Polanie.
„Serdecznie zapraszam was do Polski, wszyscy jesteście tam oczekiwani” – powiedział marszałek w Oziornoje.
Zapewnił, że wszyscy rodacy z terenów objętych marcową powodzią, niezależnie od tego, czy będą chcieli zostać w Kazachstanie, czy wrócić do Polski, otrzymają z kraju pomoc. Zaznaczył, że są na to zarezerwowane środki.
Według marszałka trudno dziś oszacować liczbę chętnych do powrotu. „To mogą być 3 tysiące, ale jesteśmy przygotowani nawet na 15 tysięcy repatriantów” - wskazał. Pytany, czy jego zdaniem rodacy poradzą sobie z zaadaptowaniem się do życia w Polsce, powiedział, że jest o tym przekonany. „Będą tam mieli pracę, zostanie im też zapewniona pomoc w bieżących sprawach” - dodał. Podkreślił, że Polska będzie wspierać także tych przedstawicieli Polonii, którzy zdecydują się zostać w Kazachstanie. „Oni będą pomostem pomiędzy naszymi krajami” - zaznaczył.
Przedstawiciele Polonii z Oziornoje - potomkowie deportowanych z Ukrainy i Polski w 1936 r. Polaków - mówili na spotkaniach, że wahają się, czy wrócić do Polski. Wielu z nich starało się o repatriację kilkanaście lat temu. Teraz mówią, że ich rodziny są w Kazachstanie, ich domy i gospodarstwa. Z wnioskiem o repatriację chce wystąpić część mieszkańców Kellerowki i Donieckoje. Na ich decyzję wpłynęła niedawna powódź.
W skład polskiej delegacji wchodzili senatorowie: Janina Sagatowska, Anna Maria Anders, Stanisław Gogacz, Andrzej Pająk, Ryszard Majer, Waldemar Sługocki, posłanka Barbara Bartuś oraz przedstawiciele ministerstwa spraw wewnętrznych, ministerstwa rozwoju,ministerstwa spraw zagranicznych.
tekst oryginalny na stronie Senatu RP
http://www.senat.gov.pl/aktualnosci/art,8699,marszalek-senatu-odwiedzil-polskie-cmentarze-wojenne-w-kazachstanie-i-spotkal-sie-z-polonia.html
